Part 3: On cageyness, caution, moderation, patience, and prudence
O
O bá ẹfọ̀n lábàtà o yọ̀bẹ sí i; o mọ ibi ẹfọ̀n-ọ́n ti wa?
Ó dé ọwọ́ aláròóbọ̀ ó di níná.
Ó dé orí akáhín àkàràá deegun.
O kò rí àkàṣù ò ńpata sẹ́fọ̀ọ́.
O lọ sÍjẹ̀bú ẹ̀ẹ̀kan, o ru igbá àṣẹ bọ̀ wálé.
Ò ḿbá obínrin ẹ jà ò ńkanrí mọ́nú; o máa nà á lóògùn ni?
“Ó ḿbọ̀, ó ḿbọ̀!” ẹ̀wọ̀n là ńso sílẹ̀ dè é.
Ó ní ibi tí tanpẹ́pẹ́ ńgbèjà ẹyìn mọ.
Ó ní ohun tí àgbà-á jẹ tẹ́lẹ̀ ikùn kó tó sọ pé èyí yó òun.
Ó ní ohun tí àgbà-á jẹ tẹ́lẹ̀ ikùn kó tó sọ pé ìyà-á yó òun.
Ó ní ohun tí ìbòsí ràn nínú ìjà.
Ó pẹ́ títí aboyún, oṣù mẹ́sàn-án.
O rí àgbébọ̀ adìẹ lọ́jà ò ńta geere sí i; ìba ṣe rere olúwa rẹ̀ ò jẹ́ tà á.
O só pa mí mo pọ́nnu lá, o bojúwẹ̀hìn mo dọ̀bálẹ̀, o tiwọ́ bọ̀gbẹ́; o fẹ́ dè mí ni?
O ṣíwó nílé o kò san, o dóko o ńṣí ìkòkò ọ̀gẹ̀dẹ̀ wò, o bímọ o sọ ọ́ ní Adéṣínà; bí ṣíṣí ò bá sìn lẹ́hìn rẹ, o kì í sìn lẹ́hìn-in ṣíṣí?
O wà lọ́rùn ọ̀pẹ ò ḿbá Ọlọ́run ṣèlérí.
Obìnrin bẹẹrẹ òṣì bẹẹrẹ.
Obìnrin tó gégi nígbó Orò, ó gé àgémọ.
Òbò-ó ní ìtìjú ló mú òun sápamọ́ sábẹ́ inú, ṣùgbọ́n bí okó bá dé, òun á sínà fún un.
Odídẹrẹ ní wọn ò lè tí ojú òun yan òun mọ́ ẹbọ; bí wọ́n bá ńdÍfá, òun a sá wọlé.
Odídẹrẹ́ ńwolé hóró-hóró bí ẹnipé yó kòó sílé; àgbìgbò nọ̀wọ̀ràn ńwohò igi bí ẹnipé kò tibẹ̀ jáde.
Òfèèrèfé ò ṣé-é fẹ̀hín tì.
Ogun àgbọ́tẹ́lẹ̀ kì í pa arọ.
Ohun à ńjẹ là ńtà; bí epo òyìnbó kọ́.
Ohun gbogbo, ìwọn ló dùn mọ.
Ohun gbogbo kì í pẹ́ jọ olóhun lójú.
Ohun gbogbo kì í tó olè.
Ohun gbogbo là ńdiyelé; ṣùgbọ́n kò sẹ́ni tó moye ara-a ẹ̀; ẹ̀jẹ̀ ò fojú rere jáde.
Ohun tí a bá máa jẹ a kì í fi runmú.
Ohun tí à bá ṣe pẹ̀sẹ̀, ká má fi ṣe ìkánjú; bó pẹ́ títí ohun gbogbo a tó ọwọ́ ẹni.
Ohun tí a bá tẹjúmọ́ kì í jóná.
Ohun tí a fi ẹ̀sọ̀ mú kì í bàjẹ́; ohun tí a fagbára mú ní ńnini lára.
Ohun tí a fún ẹlẹ́mọ̀ṣọ́ ní ńṣọ́.
Ohun tí a ò pé yó dẹrù ní ńdiṣẹ́.
Ohun tí a rí la fi ḿbọ párá ẹni; bí igi tíná ḿbẹ lẹ́nu-u ẹ̀ kọ́.
Ohun tí ajá rí tó fi ńgbó ò tó èyí tí àgùntàn-án fi ńṣèran wò.
Ohun tó bá wu olókùnrùn ní ńpa á.
Ohun tó bá wu ọmọ-ọ́ jẹ kì í run ọmọ nínú.
Òjijì là ńrọ́mọ lọ́wọ́ alákẹdun.
Òjò kan kì í báni lábà ká jìjàdù ọ̀rọ̀-ọ́ sọ; bí ẹgbọ́n bá sọ tán, àbúrò á sọ.
Òjò ńrọ̀, orò ńké; atọ́kùn àlùgbè tí ò láṣọ méjì a ṣe ògèdèm̀gbé sùn.
Ojú abẹ ò ṣé-é pọ́nlá.
Ojú àwòdì kọ́ ladìẹ ńre àpáta.
Ojú ìmàle ò kúrò lọ́tí, ó bímọ ẹ̀ ó sọ ọ́ ní Ìmórù-máhá-wá.
Ojú ìmàle ò kúrò lọ́tí, ó bímọ ẹ̀ ó sọ ọ́ ní Lèmámù.
Ojú kan làdá ńní.
Ojú kan náà lèwe ńbágbà.
Ojú là ńgbó re ọ̀nà Ìbàdàn: ó fi ogún ọ̀kẹ́ gbàdí.
Ojú ní ńkán ọkọlóbìnrin; àlè méjì á jà dandan.
“Ojú ò fẹ́rakù” tó ta ajá-a ẹ̀ lókòó; ó ní bó bá jẹ́ bẹ́ẹ̀ ni wọ́n ńtà á wọn a máa tún araa wọn rí.
Ojú ológbò lèkúté ò gbọdọ̀ yan.
Ojú tí kì í wo iná, tí kì í wo òòrùn; ojú tí ḿbáni dalẹ́ kọ́.
Ojú tí yóò bani kalẹ̀ kì í tàárọ̀ ṣepin.
Ojúkòkòrò baba ọ̀kánjúà.
Ojúlé ló bá wá; ẹ̀bùrú ló gbà lọ́; ó dÍfá fún àlejò tí ńfẹ obìnrin onílé.
Oókan ni wọ́n ńta ẹṣin lọ́run; ẹni tí yó lọ ò wọ́n; ṣùgbọ́n ẹni tí yó bọ̀ ló kù.
Oókan-án sọni dahuń eéjì-í sọni dàpà.
Òkèlè gbò-ǹ-gbò-ó fẹ ọmọ lójú toto.
Òkèlè kan ní ńpa àgbà.
Òkété tó bọ́ ìrù-ú mọ̀ pé ìpéjú ọjà ọrún òun ló sún.
Òketè baba ogun; bí a ṣígun, olúkúlùkù n í ńdi òketè-e ẹ̀ lọ́wọ́.
Òkìpa ajá la fi ḿbọ Ògún.
Òkò àbínújù kì í pẹyẹ.
Oko ni gbégbé ńgbé.
Òkò tí ẹyẹ́ bá rí kì í pẹyẹ.
Òkóbó ò lè fi alátọ̀sí ṣẹ̀sín.
Òkù àjànàkú là ńyọ ogbó sí; ta ní jẹ́ yọ agada séerin?
Okùn àgbò kì í gbèé dorí ìwo.
Olè kì í gbé gbẹ̀du.
Olóògbé ò jẹ́wọ́; atannijẹ bí orun.
Olójútì logun ńpa.
Olóòlà kì í kọ àfín.
Olórìṣà-á gbé ààjà sókè, wọ́n ní ire ni; bí ire ni, bí ibi ni, wọn ò mọ̀.
Omi là ńkọ́-ọ́ tẹ̀ ká tó tẹ iyanrìn.
Òní, adìẹẹ̀ mí ṣìwọ̀; ọ̀la, adìẹẹ̀ mí ṣìwọ̀; ọjọ́ kan la óò fẹ́ àìwọlé adìẹ kù.
Òní, baba-á dákú; ọ̀la, baba-á dákú; ọjọ́ kan ni ikú yóò dá baba.
Òní, ẹṣin-ín dá baba; ọ̀la, ẹṣin-ín dá baba; bí baba ò bá yé ẹṣin-ín gùn, ọjọ́ kan lẹṣin óò dá baba pa.
Onígbàjámọ̀ ńfárí fún ọ, ò ńfọwọ́ kàn án wò; èwo ló máa kù fún ọ níbẹ̀.
Onílé ńrelé wọ́n ní oǹdè ńsá; oǹdè ò sá, ilé ẹ̀ ló lọ.
Ònímónìí, ẹtu-ú jìnfìń ọ̀lamọ́la, ẹtu-ú jìnfìn; ẹran miìíràn ò sí nígbó ni?
Onínúfùfù ní ńwá oúnjẹ fún onínúwẹ́rẹ́wẹ́rẹ́.
Onísùúrù ní ńṣe ọkọ ọmọ Aláhúsá.
Oníṣu ní ḿmọ ibi iṣú gbé ta sí.
Ooré di ẹrẹ̀ lAwẹ́; àwọn igúnnugún ṣoore wọ́n pá lórí.
Oore ọ̀fẹ́ gùn jùwàásù.
Oore tí Agbe-é ṣe lỌ́fà, ó dagbe.
Oore tí igúnnugún ṣe tó fi pá lórí, tí àkàlá ṣe tó fi yọ gẹ̀gẹ̀, a kì í ṣe irú ẹ̀.
Oore-é pọ̀, a fìkà san án.
Òòrẹ̀ ní ńṣẹ́gi tí a ó fi wì í.
Orí ejò ò ṣé-é họ imú.
Orin ní ńṣíwájú ọ̀tẹ̀.
Orin tí a kọ lánàá, tí a ò sùn, tí a ò wo, a kì í tún jí kọ ọ́ láàárọ̀.
Òrìṣà kékeré ò ṣé-é há ní párá.
Òròmọ-adìẹ ò màwòdì; ìyá ẹ̀ ló màṣá.
Òṣé ní ńṣíwájú ẹkún; àbámọ̀ ní ńgbẹ̀hìn ọ̀ràn; gbogbo àgbà ìlú pé, wọn ò rí oògùn àbàmọ̀ ṣe.
Oúnjẹ tí a ó jẹ pẹ́, a kì í bu òkèlè-e ẹ̀ tóbi.
Owó ò bá olè gbé.
Òwúyẹ́; a-ṣòro-ó-sọ bí ọ̀rọ̀.
Oyún inú: a kì í kà á kún ọmọ-ọ tilẹ̀.
| . | ||
| Previous | Contents | Next |
