Part 3: On cageyness, caution, moderation, patience, and prudence

I

Ìbẹ̀rẹ̀ òṣì bí ọmọ ọlọ́rọ̀ là ńrí.

Ibi ìṣáná la ti ńkíyè sóògùn.

Ibi rere làkàsọ̀ńgbé sọlẹ̀.

Ibi tí a gbọ́n mọ là ńṣòwò-o màlúù mọ.

Ibi tí a ti ńwo olókùnrùn la ti ńwo ara ẹni.

Ibi tí à ńlọ là ńwò, a kì í wo ibi tí a ti ṣubú.

Ibi tí akátá ba sí, adìẹ ò gbọdọ̀ débẹ̀.

Ibi tí inú ḿbí asẹ́ tó, inú ò gbọdọ̀ bí ìkòkò débẹ̀; bínú bá bí ìkòkò débẹ̀, ẹlẹ́kọ ò ní-í rí dá.

Ibi tí ó mọ là ńpè lọ́mọ.

Ìbínú baba òṣì.

Ìbínú lọbá fi ńyọ idà; ìtìjù ló fi ḿbẹ́ ẹ.

Ìbínú ò da nǹkan; sùúrù baba ìwà; àgbà tó ní sùúrù ohun gbogbo ló ní.

Ìbínú ò mọ̀ pé olúwa òun ò lẹ́sẹ̀ ńlẹ̀

Ìbìsẹ́hín àgbò kì í ṣojo.

Ìbọn-ọ́n ní apátí kò lápátí, taní jẹ́ jẹ́ ka kọjú ìbọn kọ òun?

Ì-dún-kídùn-ún òyo ni wọ́n fi ńsọ òyo nígi; ì-fọ̀-kúfọ̀ ògbìgbì ni wọ́n fi ńta ògbìgbì lókò; ì-jẹ-kújẹ àdán ní ńfi-í tẹnu pọ̀ fẹnu ṣu.

Ìfẹ́ àfẹ́jù lewúrẹ́ fi ḿbá ọko-ọ ẹ̀ hu irùngbọ̀n.

Ìfi ohun wé ohun, ìfi ọ̀ràn wé ọ̀ràn, kò jẹ́ kí ọ̀ràn ó tán.

Ìfunra loògùn àgbà.

Igi ganganran má gùnún mi lójú, òkèèrè la ti ńwò ó wá.

Igi tó bá bá Ṣàngó lérí, gbígbẹ ní ńgbẹ.

Igúnnugún gbọ́n sínú.

Ìgbà ara ḿbẹ lára là ḿbù ú tà.

Igbá dojúdé ò jọ ti òṣónú, tinú igbá nigbá ńṣe.

Ìgbà tí a bá ní kí Ègùn má jà ní ńyọ̀bẹ.

Ìgbà tí a bá perí àparò ní ńjáko.

Igbá tó fọ́ ní ńgba kasẹ létí; ìkòkò tó fọ́ ní ńgba okùn lọ́rùn.

Ìgbín ńràjò ó filé-e ẹ̀ ṣẹrù.

Ìgbín tó ńjẹ̀ ní màfọ̀n, tí ò kúrò ní màfọ̀n, ewé àfọ̀n ni wọn ó fi dì í dele.

Ìgbẹ̀hìn ní ńyé olókùúàdá.

Ìhàlẹ̀-ẹ́ ba ọ̀ṣọ́ èèyàn jẹ́.

Ìjẹǹjẹ àná dùn méhoro; ehoro-ó rebi ìjẹ àná kò dẹ̀hìn bọ̀.

Ìjímèrè tó lóun ò ní-í sá fájá, ojú ajá ni òì tí-ì to.

Ijó àjójù ní ńmú kí okó-o eégún yọ jáde.

Ìkánjú òun pẹ̀lẹ́, ọgbọọgba.

Ìkekere ńfọ̀rọ̀ ikú ṣẹ̀rín.

Ìkóeruku èèwọ̀ Ifẹ̀; ajá kì í gbó níbòji ẹkùn.

Ìkòkò ńseṣu ẹnìkan ò gbọ́; iṣú dénú odó ariwó ta.

Ìkókó ọmọ tó tọwọ́ bọ eérú ni yó mọ bó gbóná.

Ikú ńdẹ Dẹ̀dẹ̀, Dẹ̀dẹ̀ ńdẹ ikú.

Ikún ńjọ̀gẹ̀dẹ̀ ikún ńrèdí; ikún ò mọ̀ pé ohun tó dùn ní ńpani.

Ìlara àlàjù ní ḿmúni gbàjẹ́, ní ḿmúni ṣẹ́ṣó.

Ilé nÌjèṣà-á ti ńmúná lọ sóko.

Iná kì í wọ odò kó rójú ṣayé.

Iná ò ṣé-é bò máṣọ.

Ìnàkí kì í ránṣẹ́ ìjà sẹ́kùn.

Inú ẹni lorúkọ tí a ó sọ ọmọ ẹni ńgbé.

Inúure àníjù, ìfura atèébú ní ḿmù wá báni.

Ìpàkọ́ ò gbọ́ ṣùtì, ìpẹ̀hìndà ò mọ yẹ̀gẹ̀ yíyẹ̀.

Ìpàkọ́ là ńdà sẹ́hìn ká tó da yangan sẹ́nu.

Ìṣẹ́ kì í pani; ayọ̀ ní ńpani.

Ìtọ́jú ló yẹ abẹ́rẹ́.

Ìtọsẹ̀ ló nìlú.

Ìwà òní, ẹjọ́ ọ̀la.

Ìyá là bá bú; bí a bú baba ìjà ní ńdà.

Ìyàn-án mú, ìrẹ́ yó; ìyàn-án rọ̀, ìrẹ́ rù.

Ìyàwó la bá sùn; ọkọ ló lóyún.

Ìyàwó ò fọhùn, ó fọ́jú.

Ìyẹ̀wù kan ṣoṣo ò lè gba olókùnrùn méjì.

Isà tí ò lójú Alalantorí ńdẹ ẹ́, áḿbọńtorí àgbá ikún.

Isán ni à ḿmọ olè; ìtàdógún là ḿmọ dọ́kọ-dọ́kọ.

Iṣẹ́ tí a kò ránni, òun ìyà ló jọ ńrìn.

Itọ́ tí a tu sílẹ̀ kì í tún padà re ẹnu ẹni mọ́.

Iyán àmọ́dún bá ọbẹ̀.