Yoruba Proverbs: The Good Person

Contents | Display Settings | Font Settings | About

Part 2: On perspicaciousness (good judgment, perceptiveness), reasonableness, sagacity, savoir-faire, wisdom, and worldly wisdom

Edot

Ẹ̀bẹ̀ là ḿbẹ òṣìkà pé kó tún ìlú-u rẹ̀ ṣe.

Ẹbọ díẹ̀, oògùn díẹ̀, ní ńgba aláìkú là.

Ẹbọ ẹnìkan là ńfi ẹnìkan rú.

Ẹ̀fẹ̀-ẹ́ dẹ̀fẹ̀ iyán; a paláwẹ́ ẹ̀kọ baálé ilé ní ẹ̀ ńpèun bí?

Ẹ̀fẹ̀-ẹ́ dẹ̀fẹ̀ iyán; ò báà gbémi lulẹ̀ ng ó bàá ọ jẹun.

Ẹgbẹ́ ẹni kì í wọ́n láyé ká wá a lọ sọ́run.

Ẹjọ́ a-fẹ́ni-lóbìnrin là ńwí; a kì í wíjọ́ a-fẹ́ni-lọ́mọ.

Ẹ̀ẹ̀kan lejò ńyánni.

Ẹlẹ́nu-ú tóó rí sá.

Ẹlẹ́dẹ̀ẹ́ ní ọjọ́ tí òún ti jágbọ́n-ọn hùn, ọjọ́ náà ni ọ̀rọ̀ ò ti nìun lára mọ́.

Ẹlẹ́jọ́ ṣa èyí tó wù ú wí.

Ẹni a óò gbé òkú-u rẹ̀ sin, a kì í sọ pé ó ńrùn pani.

Ẹni a pé kó wáá wo kọ̀bì: ó ní kí nìyí kọ́bi-kọ̀bi?

Ẹni à ńwò kì í wòran.

Ẹni a wí fún ko gbọ́; ẹni a fọ̀ fún kó gbà; èyí tí ò gbọ́ yó filẹ̀ bora.

Ẹni àìgbọ́n pa ló pọ̀; ẹni ọgbọ́n pa ò tó ǹkan.

Ẹní bá ríkun nímú ọlọ́jà ní ńfọn ọ́n.

Ẹní bá tó ẹni-í gbà là ńké pè.

Ẹní du ara-a rẹ̀ lóyè Apènà: kó tó jẹ ẹran ọ̀fẹ́, ó dọ̀run.

Ẹní gbọ́n juni lọ ní ńtẹni nÍfá.

Ẹní léku méjì á pòfo.

Ẹní máa ké ìbòsí á pa baba rẹ̀ jẹ.

Ẹní rúbọ òrìṣà-á gbọ́dọ̀ rú ti èèyàn kí ẹbọ-ọ́ tó gbà.

Ẹni tí a bá fi orí-i rẹ̀ fọ́ àgbọn ò níí jẹ níbẹ̀.

Ẹni tí a bá ḿbá nájà là ńwò, a kì í wo ariwo ọjà.

Ẹni tí a wífún kó gbọ́; ẹni tí kò gbọ́, tara-a rẹ̀ ni yó dà.

Ẹni tí ẹ̀gún gún lẹ́sẹ̀ ní ńṣe lákáǹláká tẹ̀lé alábẹ́rẹ́.

Ẹni tí kò gbọ́n lààwẹ̀ ńgbò.

Ẹni tí kò mọ iṣẹ́-ẹ́ jẹ́ ní ńpààrà lẹ́ẹ̀mejì.

Ẹni tí kò mọ ọba ní ńfọba ṣeré.

Ẹni tí ó lè jà ni yóò kúnlẹ̀ kalẹ́.

Ẹni tí yó bọ Ògún, yó ra ọjà-a tirẹ̀ lọ́tọ̀.

Ẹni tí yó fò yó bẹ̀rẹ̀.

Ẹni tí yó mu ẹ̀kọ fòrò, yó bàá ọmọ ẹlẹ́kọ ṣeré.

Ẹni tí yó mu ẹ̀kọ ọ̀fẹ́ yó bàá ọmọ ẹlẹ́kọ ṣeré.

Ẹni tí yó ṣòwò àlè, ẹní-i rẹ̀ ní ńká; ẹni tí yó ṣòwò-o Ṣàngó, ààjà-a rẹ̀ ní ńrà.

Ẹni tí yó yàáni lówó, tí kò níí sinni, ohùn ẹnu-u rẹ̀ la ti ḿmọ̀.

Ẹni tó bá da omi síwájú á tẹ ilẹ̀ tútù.

Ẹni tó bá fi ojù àná wòkú, ẹbọra a bọ́ ọ láṣọ.

Ẹni tó bá máa jẹ ọ̀pọ̀lọ́ a jẹ èyí tó lẹ́yin.

Ẹni tó bá máa lu òṣùgbó a lu ńlá; kékeré ẹgbẹ̀fà, ńlá ẹgbẹ̀fà.

Ẹni tó bá máa mú ọ̀bọ a ṣe bí ọ̀bọ.

Ẹni tó bá mọ ìdí ọ̀ràn tẹ́lẹ̀ ní ḿbu àbùjá èké.

Ẹni tó bá ní igbà-á lò, bí igbà-á bá já, kó dúró so ó.

Ẹni tó bá pẹ́ lórí imí, eṣinṣin kéṣinṣin yó ò bá a níbẹ̀.

Ẹni tó bá rántí Efuji, kó má fi ore ṣe ẹṣin.

Ẹni tó bá rántí ọjọ́ ní ńṣe ọmọ òkú pẹ̀lẹ́; ta ní jẹ́ ṣe ọmọ eégún lóore?

Ẹni tó bá sọ pé ẹsẹ̀ eégún ńhàn ní ńwá abẹ́rẹ́ lọ.

Ẹni tó bá yá ìwọ̀fà ẹgbàá, tòun tirẹ̀ ní ńlọ ata kúnná.

Ẹni tó dùbúlẹ̀-ẹ́ ṣe oògùn ìjàkadì tán.

Ẹni tó fi irun dúdú ṣeré, yó fi funfun sin ẹniẹlẹ́ni.

Ẹni tó fi owó-o rẹ̀ ra ẹṣin, kò níí jẹ́ kó ṣe àrìnjẹ́.

Ẹni tó gbajúmọ̀ tí kò mọ èèyàn-án kí, òun òbúrẹ́wà ẹgbẹ́ra.

Ẹni tó máa tẹ́ òkú ọ̀pọ̀lọ́, yó nìí ilé ògbóni tirẹ̀ lọ́tọ̀.

Ẹni tó máa yáni lẹ́wù, ti ọrùn-un rẹ̀ là ńwò.

Ẹni tó mi kùkùté, araa rẹ̀ ní ńmì.

Ẹni tó mọ ẹtu ní ńkì í ní “òbèjé, ẹlẹ́sẹ̀ ọwọ̀.”

Ẹni tó ńṣápẹ́ fún wèrè jó, òun àti wèrè ọ̀kan-ùn.

Ẹni tó pa kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́ yó ru káyá ẹrù.

Ẹni tó ránṣẹ́ sí orò-ó bẹ̀wẹ̀ fún àìsùn.

Ẹni tó re Ìbàdán tí kò dé ilé Olúyọ̀lé, oko igi ló lọ.

Ẹni tó rúbọ tí kò gba èèwọ̀, bí ẹni tó fi owó ẹbọ ṣòfò ni.

Ẹni tó sọ ẹlẹ́dẹ̀ lékùrọ́, oúnjẹ ló fún un.

Ẹni tó torí òtútù fi ọmọrí odó yáná ò gbọdọ̀ retí a-ti-jẹyán.

Ẹnu àìmẹ́nu, ètè àìmétè, ní ḿmú ọ̀ràn bá ẹ̀rẹ̀kẹ́.

Ẹnu ehoro ò gba ìjánu.

Ẹ̀rẹ̀kẹ́ ni ilé ẹ̀rín.

Ẹ̀rù bíbà ní ḿmúni pe àjẹ́ ní ará ire.

Ẹrù-u hòo kì í wọni lọ́rùn.

Ẹ̀sín alátọ̀sí ò sí lọ́wọ́ òkóbó.

Ẹyẹ igbó kì í mọ fífò ọ̀dàn.

Ẹyẹ ńwá àtifò, wọ́ ńsọ òkò sí i.

.
Previous	Contents	Next